ไวรัสตับอักเสบบี / Hepatitis B

ตับเป็นอวัยวะสำคัญในการจัดการสารอาหาร, กรองของเสียในเลือด, และช่วยต่อสู้กับภาวะติดเชื้อ ภาวะตับอักเสบจึงอาจทำให้การ ทำงานของตับบกพร่องได้ การอักเสบของตับอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ไวรัสตับอักเสบ, การดื่มแอลกอฮอลล์, สารพิษ, ยาบางชนิด, หรือโรคทาง กายบางอย่างที่มีภาวะตับอักเสบร่วมด้วย

ไวรัสตับอักเสบบีคืออะไร

ไวรัสตับอักเสบบีสามารถทำให้เกิดโรคตับที่รุนแรงและเรื้อรังได้ การติดเชื้อแบ่งเป็นแบบเฉียบพลัน (acute infection) ซึ่งเกิดขึ้นภาย ในหกเดือนแรกหลังได้รับเชื้อ และแบบเรื้อรัง (chronic infection) ซึ่งสามารถนำไปสู่ภาวะตับแข็ง, มะเร็งตับ, จนกระทั่งเสียชีวิตได้ในที่สุด

สาเหตุ

ไวรัสตับอักเสบบีสามารถติดต่อได้ 3 ช่องทางคือ

1. เพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
2. การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
3. ติดต่อผ่านจากแม่สู่ลูกในช่วงแรกคลอด

อาการ

คนไข้ส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีมักไม่แสดงอาการและมักจะไม่รู้ตัวเองว่าติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ เมื่อมีอาการ คนไข้อาจรู้สึก อ่อนเพลีย, มีไข้, เบื่ออาหาร, คลื่นไส้, อาเจียน, ปัสสาวะสีเหลืองเข้ม, อุจจาระสีซีด, และอาจจะมีอาการตาเหลือง ตัวเหลืองร่วมด้วย

การวินิจฉัยโรค

การวินิจฉัยภาวะติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ทำได้โดยการตรวจเลือดหาแอนติเจนของไวรัส (Hepatitis B surface antigen or HBsAg) และยังสามารถตรวจหาปริมาณไวรัสในเลือดได้ (​Hepatitis B viral load) ส่วนในผู้ที่ไม่ได้ติดเชื้อไวรัสยังสามารถตรวจหาภูมิต้านทานต่อไวรัสตับอักเสบบีหรือแอนติบอดี้ (Hepatits B surface antibody or anti-HBs)

การรักษา

การรักษาไวรัสตับอักเสบบี แยกเป็นสองกรณี ในระยะที่มีภาวะตับอักเสบเฉียบพลัน แนะนำให้รักษาตามอาการซึ่งประกอบด้วย การพักผ่อน, การให้สารอาหารและสารน้ำที่เพียงพอ, และติดตามอาการอย่างใกล้ชิด ในรายที่เป็นมากอาจจำเป็นต้องให้การรักษาแบบผู้ป่วย ใน ส่วนในระยะตับอักเสบเรื้อรัง คนไข้ควรได้รับการประเมินอย่างต่อเนื่องโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และอาจจำเป็นต้องใช้ยาต้านไวรัสเพื่อชะลอ หรือป้องกันโรคแทรกที่อาจตามมาภายหลังได้ (ภาวะตับแข็ง หรือมะเร็งตับ)

การป้องกัน

การป้องกันที่ดีที่สุดสำหรับไวรัสตับอักเสบบี คือการฉีดวัคซีน โดยวัคซีนสำหรับไวรัสตับอักเสบบี ควรให้ฉีดสามเข็ม ภายในระยะ เวลาหกเดือน เพื่อที่จะสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันการติดเชื้อไวรัสไปตลอดชีวิตได้