เอชไอวีและโรคเอดส์

HIV (Human Immunodeficiency Virus) คือ เชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่เป็นสาเหตุของโรคเอดส์ (AIDS) โดยเชื้อจะไปทำลายเม็ดขาว (CD4 lymphocyte) ทำให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ร่างกายไม่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคได้ ในที่สุดก็จะติดเชื้อต่างๆหรือเชื้อฉวยโอกาสตามมา ทำให้มีอาการป่วยจนร่างกายอ่อนแอลง

เชื้อ HIV สามารถติดต่อได้ 3 ทาง ได้แก่

1. ทางเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
2. จากแม่สู่ลูกในขณะตั้งครรภ์
3. การสัมผัสเลือด เช่น การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน

ระยะที่ 1 :เป็นระยะที่เชื้อแพร่กระจายเข้าสู่ร่างกาย มักมีอาการในช่วง 2-6 สัปดาห์ อาการคล้ายกับไข้หวัดใหญ่ ได้แก่ มีไข้ อ่อนเพลีย ปวดกล้ามเนื้อ เจ็บคอ ท้องเสีย ต่อมน้ำเหลืองโต น้ำหนักลด หรือในบางคนอาจไม่มีอาการก็ได้เชื้อจะค่อยๆ ไปทำลายเม็ดเลือดขาว CD4 lymphocyte และเพิ่มจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ

 ระยะที่ 2 : เป็นระยะที่ร่างกายภูมิคุ้มกันเริ่มต่ำลง อาการต่างๆจะหายไป จากระยะแรกสู่ระยะนี้ในบางคนอาจใช้เวลาถึง 10 ปีได้ ซึ่งเป็นระยะที่ไม่แสดงอาการนั่นเอง

ระยะที่ 3 :เป็นระยะที่เรียกว่า เอดส์ ซึ่งเป็นระยะที่ร่างกายมีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ไม่สามารถกำจัดเชื้อโรคต่างๆ ที่เข้าสู่ร่างกายได้ ทำให้มีการติดเชื้อฉวยโอกาส เช่น เชื้อรา วัณโรค ทำให้มีอาการหลายอย่าง ได้แก่ เป็นไข้นาน มีผื่นขึ้นตามตัว มีต่อมน้ำเหลืองโตหลายๆที่ ไอเรื้อรัง ปอดอักเสบ เหนื่อยเพลีย น้ำหนักลด ท้องเสียเรื้อรัง หากปล่อยไว้ไม่รีบทำการรักษา อาจทำให้เสียชีวิตได้

การวินิจฉัยการติดเชื้อ HIV สามารถทำได้โดยการตรวจเลือด โดยปัจจุบันสามารถตรวจพบได้ค่อยข้างเร็วเมื่อเปรียบเทียบกับสมัยก่อน โดยสามารถตรวได้หลายวิธี เช่น การตรวจ PCR (หลังเสี่ยงมา 10-14 วัน), การตรวจหาแอนตี้บอดี้ด้วยชุดตรวจ 3^rd gen (หลังเสี่ยงมา 21 วัน) และชุดตรวจ 4^th gen (หลังเสี่ยงมา 14 วัน)

ในปัจจุบันการรักษา HIV ยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถทานยาต้านไวรัสได้ ซึ่งยาต้านไวรัสในปัจจุบันมีประสิทธิภาพที่ดีมาก ถ้าหากตรวจพบเชื้อแล้วรีบเข้ารับการรักษา จะทำให้ไวรัสไม่สามารถเพิ่มจำนวนได้ ไม่เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เมื่อไม่ติดเชื้อฉวยโอกาสก็จะไม่เจ็บป่วย ทำให้สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้ตามปกติ

ถุงยางอนามัย การทานยา PrEP/PEP

การรักษาด้วยยาต้านไวรัส (U=U)